Tháng 3/2025, Tổng thống Donald Trump gây bão thị trường khi ký sắc lệnh áp thuế mới lên Canada, Mexico và Trung Quốc, đẩy Bitcoin (BTC) từ đỉnh 95.000 USD “thủng” xuống 86.062 USD chỉ trong 24 giờ. Cú sốc bất ngờ này không chỉ làm thị trường tiền số chao đảo mà còn khiến giới tài chính toàn cầu rơi vào hoảng loạn. Chuyện gì đang xảy ra?
Thuế quan Trump tháng 3/2025 – “Cú sốc” bất ngờ
Ngày 1/3/2025, Donald Trump đã tung ra một “quả bom” kinh tế khiến cả thế giới mất cảnh giác. Với sắc lệnh mới, ông áp mức thuế 25% lên hàng hóa từ Canada và Mexico, đồng thời tăng thêm 10% thuế lên hàng nhập khẩu từ Trung Quốc, đưa tổng mức thuế với quốc gia này lên 20%. Chính sách này, theo Trump, là đòn đáp trả nhằm giải quyết ba vấn đề nhức nhối: buôn lậu fentanyl qua biên giới Canada, hoạt động buôn người từ Mexico, và dòng ma túy bất hợp pháp từ Trung Quốc tràn vào Mỹ.
Quyết định này không phải là một động thái bột phát. Hơn một tháng trước, vào ngày 1/2/2025, Trump đã ký sắc lệnh ban đầu nhưng tạm hoãn 30 ngày để chờ phản ứng từ Canada và Mexico về các biện pháp kiểm soát biên giới. Khi hai nước láng giềng không đáp ứng được kỳ vọng của ông, Trump đã mạnh tay “chốt” thuế quan mà không thương lượng thêm. Trong bài phát biểu tại Nhà Trắng, ông tuyên bố dứt khoát: “Tôi đã cho họ cơ hội, nhưng giờ thì hết thời gian.”
Cú sốc càng thêm phần kịch tính khi nó diễn ra giữa lúc kinh tế Mỹ đang chông chênh. Cục Dự trữ Liên bang (FED) chi nhánh Atlanta vừa hạ dự báo tăng trưởng GDP quý 1/2025 từ -1.5% xuống -2.8% – một bước lùi đáng báo động so với mức +3.9% chỉ bốn tuần trước đó. Chính sách thuế quan của Trump, vì vậy, không chỉ là một đòn thương mại mà còn là một “cú sốc” bất ngờ làm lung lay nền kinh tế toàn cầu, từ chứng khoán đến tiền số.
Bitcoin và thị trường crypto lao dốc
Hậu quả của sắc lệnh thuế quan nhanh chóng lan đến thị trường tiền số, nơi Bitcoin – biểu tượng của tài sản số – chịu cú đánh chí mạng. Chỉ trong 24 giờ, BTC lao dốc từ 95.000 USD xuống 86.062 USD, mất hơn 10.000 USD giá trị và xóa sạch đà tăng trước đó nhờ tin Trump dự kiến lập quỹ dự trữ crypto quốc gia bao gồm BTC, ETH, XRP, SOL và ADA. Nhưng không chỉ Bitcoin gục ngã, toàn bộ thị trường crypto cũng chìm trong sắc đỏ rực. Ethereum (ETH) giảm 15%, từ 2.550 USD về 2.130 USD, trong khi các altcoin khác như XRP, SOL, ADA đều chịu mức giảm trung bình vượt quá 15%.
Cơn lốc sụp đổ cuốn phăng 11% tổng vốn hóa thị trường tiền số, từ mức cao ngất ngưởng xuống còn 2,9 nghìn tỷ USD – con số thấp nhất kể từ tháng 11/2021. Tỷ lệ vốn hóa của Bitcoin (Bitcoin Dominance) tăng vọt lên 58%, dấu hiệu cho thấy nhà đầu tư vội vã quay về đồng tiền số lớn nhất để tìm sự an toàn giữa cơn bão. Dữ liệu từ CoinGlass càng làm rõ mức độ hỗn loạn: 810 triệu USD lệnh phái sinh bị thanh lý trong 24 giờ, phần lớn từ các nhà đầu tư mua khống (long), đẩy Chỉ số Sợ hãi và Tham lam xuống mức 15 – ngưỡng “cực kỳ sợ hãi” chưa từng thấy kể từ cuối tháng 2/2025, khi BTC lần đầu thủng 80.000 USD.
Nguyên nhân dẫn đến cú sốc thị trường
Cú sốc thuế quan của Trump không chỉ là một sự kiện đơn lẻ mà là kết quả của nhiều yếu tố đan xen. Trước hết, sắc lệnh này làm rung chuyển niềm tin vào thương mại toàn cầu. Canada, Mexico và Trung Quốc là ba đối tác quan trọng của Mỹ, cung cấp từ gỗ, năng lượng đến ô tô và hàng tiêu dùng. Thuế 25% lên hai nước Bắc Mỹ và mức tăng thuế với Trung Quốc khiến nhà đầu tư lo sợ chuỗi cung ứng toàn cầu sẽ gián đoạn, giá cả leo thang, và lạm phát bùng nổ. Chứng khoán Mỹ lập tức phản ứng: Dow Jones mất 800 điểm, Nasdaq giảm 3%, kéo theo làn sóng bán tháo các tài sản rủi ro như tiền số.
Thứ hai, cú sốc phá vỡ những kỳ vọng tích cực trước đó. Chỉ một ngày trước, thị trường crypto còn phấn khởi với tin TSMC đầu tư 100 tỷ USD xây dựng 5 nhà máy chip tại Arizona, tạo hàng nghìn việc làm, và kế hoạch lập quỹ dự trữ crypto của Trump. Những thông tin này đã đẩy Bitcoin lên đỉnh 95.000 USD. Nhưng sắc lệnh thuế quan như cơn gió lạnh thổi bay mọi niềm tin, khiến nhà đầu tư quay lưng với tiền số để bảo toàn vốn trước viễn cảnh kinh tế u ám.
Cuối cùng, dự báo kinh tế ảm đạm từ FED là “đòn kết liễu”. Việc GDP quý 1/2025 giảm sâu xuống -2.8% làm dấy lên nỗi sợ về một cuộc suy thoái toàn cầu. Trong bối cảnh đó, tiền số – vốn nổi tiếng với sự biến động – trở thành mục tiêu đầu tiên của làn sóng rút vốn, dẫn đến cú lao dốc không phanh mà không ai kịp trở tay.
Phản ứng quốc tế và tác động dây chuyền
Cú sốc thuế quan không chỉ dừng lại ở Mỹ mà nhanh chóng lan ra quốc tế. Canada phản ứng gay gắt, với Thủ tướng Justin Trudeau gọi đây là “bước đi sai lầm”, cảnh báo về những tổn thất nghiêm trọng cho quan hệ thương mại Bắc Mỹ nếu không có giải pháp. Mexico cũng lên tiếng lo ngại, đặc biệt khi ngành ô tô và linh kiện điện tử – huyết mạch kinh tế của họ – đứng trước nguy cơ bị bóp nghẹt bởi thuế 25%. Trung Quốc, đối diện với mức thuế tổng cộng 20%, được dự đoán sẽ tung ra các biện pháp trả đũa mạnh tay, làm nóng thêm cuộc chiến thương mại Mỹ-Trung vốn chưa bao giờ nguội lạnh.
Những phản ứng này kéo theo một chuỗi tác động dây chuyền. Nếu Canada cắt giảm xuất khẩu gỗ và năng lượng, Mexico giảm cung ứng ô tô, còn Trung Quốc hạn chế nguyên liệu thô, giá hàng hóa toàn cầu sẽ tăng vọt, đẩy lạm phát tại Mỹ lên cao. Điều này có thể buộc FED phải điều chỉnh chính sách lãi suất, gây áp lực thêm lên thị trường tài chính vốn đã mong manh. Đối với tiền số, tâm lý “chạy trốn rủi ro” khiến Bitcoin và altcoin tiếp tục chịu sức ép giảm giá trong ngắn hạn, với nguy cơ BTC thủng mức 80.000 USD nếu căng thẳng leo thang.
Tuy nhiên, không phải mọi thứ đều u ám. Nếu chính sách thuế của Trump thành công trong việc kiểm soát ma túy và buôn lậu, kinh tế Mỹ có thể ổn định trong dài hạn, tạo cơ hội cho Bitcoin phục hồi. Nhưng nếu các nước đáp trả mạnh mẽ và chiến tranh thương mại bùng nổ, thị trường tiền số có thể bước vào một giai đoạn khủng hoảng kéo dài, làm mờ đi ánh hào quang của “vua crypto”.
Cú sốc thuế quan của Trump tháng 3/2025 đã khiến Bitcoin “thủng” 86K, kéo thị trường tiền số vào vòng xoáy lao dốc giữa bối cảnh kinh tế bất ổn. Phản ứng quốc tế và nỗi lo suy thoái làm trầm trọng thêm tình hình, biến sắc lệnh này thành “cú đánh” không ai ngờ tới. Dù tương lai vẫn còn bỏ ngỏ, iBlockchain vẫn khẳng định, đây là minh chứng rõ ràng rằng tiền số không thể đứng ngoài cơn bão kinh tế toàn cầu.
