Layer 2 Blockchain đang trở thành điểm nóng trong cộng đồng tiền điện tử, nhờ khả năng tăng tốc giao dịch và giảm chi phí. Với sự phát triển mạnh mẽ của Blockchain và tiền mã hóa, Layer 2 mang đến giải pháp hiệu quả cho các vấn đề hiện tại. Khám phá vai trò và tầm quan trọng của Layer 2 trong bài viết này.
Contents
Layer 2 là gì?
Layer 2 (thường được viết tắt là L2) là thuật ngữ dùng để chỉ tổng hợp các giải pháp phát triển tiếp theo của Layer 1 Blockchain, nhằm mở rộng khả năng hoạt động và kế thừa các đặc tính của Layer 1 để phục vụ mục đích mở rộng. Có một hiểu lầm phổ biến rằng Layer 2 chỉ tồn tại trong hệ sinh thái của Ethereum; tuy nhiên, thực tế là Layer 2 có thể được triển khai trên bất kỳ blockchain nào, nhằm đáp ứng nhu cầu của người dùng ở quy mô lớn hơn.
Ví dụ, ngoài Ethereum, Bitcoin cũng đã triển khai mạng lưới Lightning để cải thiện tốc độ giao dịch. Cộng đồng BNB Chain cũng đang có kế hoạch mở rộng mạng lưới của họ thông qua việc phát triển các giải pháp Layer 2. Ngoài ra, có nhiều chuỗi khác cũng đang xem xét khả năng triển khai các giải pháp Layer 2 trong tương lai.
Điều quan trọng là việc phát triển Layer 2 cho phép các blockchain gia tăng khả năng mở rộng và tăng cường hiệu suất giao dịch, giúp đáp ứng nhu cầu của người dùng trong môi trường có quy mô lớn hơn.
Cách mà layer 2 giải quyết các vấn đề của layer 1
Vấn đề chung của layer 1
Không thể chối cãi rằng việc xây dựng các ứng dụng phi tập trung (Dapp) dựa trên Layer 1 là cơ sở cho tính an toàn và phi tập trung của blockchain, vì vậy khả năng mở rộng trở thành một thách thức lớn, đặc biệt là đối với Ethereum blockchain.
Nguyên nhân gây hạn chế này xuất phát từ việc mỗi giao dịch trên blockchain yêu cầu xác nhận từ các node đang hoạt động, và giao dịch chỉ được thực hiện khi node chấp nhận. Tuy nhiên, khi số lượng người dùng sử dụng nền tảng đạt mức cao mà số lượng node xác thực lại hạn chế, dẫn đến tình trạng nghẽn mạng và tăng phí giao dịch.
Không chỉ riêng Ethereum Layer 1 mắc phải vấn đề về tốc độ xử lý giao dịch, ví dụ như Ethereum có thể xử lý khoảng 25 giao dịch/giây, và Bitcoin chỉ có khả năng xử lý khoảng 7 giao dịch/giây. Các blockchain khác như BNB Chain, Avalanche,… cũng đối mặt với tình trạng nghẽn khi khối lượng giao dịch tăng đột ngột, gây tăng phí giao dịch do tình trạng nghẽn mạng.
Tất cả những vấn đề nêu trên tạo ra nhu cầu cao cho việc phát triển các giải pháp nhằm mở rộng mạng lưới và phát triển Layer 2 để đáp ứng nhu cầu đó. Các giải pháp Layer 2 đang được đẩy mạnh phát triển nhằm giải quyết vấn đề nghẽn mạng và tối ưu hóa tốc độ xử lý giao dịch, nhằm nâng cao hiệu suất và khả năng mở rộng của các hệ thống blockchain.
Cách mà layer 2 mang lại giải pháp cho layer 1
Định hướng phát triển của các Layer 2 đều có những điểm chung như sau:
- Nâng cao khả năng xử lý giao dịch nhằm mở rộng băng thông và giảm tắc nghẽn mạng lưới, nhằm cải thiện hiệu suất và thời gian xử lý giao dịch.
- Tối ưu hóa chi phí cho người dùng thông qua nhiều phương pháp khác nhau, giúp họ tiết kiệm được các chi phí liên quan đến giao dịch và sử dụng hệ thống.
- Bảo lưu khả năng bảo mật và phi tập trung từ Layer 1 và mở rộng khả năng mở rộng của Layer 2, đảm bảo tính an toàn và đáng tin cậy của hệ thống.
Dù đã có kế hoạch để các Layer 2 đáp ứng những yêu cầu này, thực tế vẫn chứng kiến nhiều vấn đề chưa được giải quyết triệt để.
Về phần vấn đề bảo mật, mặc dù các giải pháp như Optimistic Rollups của Optimism và ZK-Rollups đã được chú trọng, nhưng vẫn còn những thách thức lớn cần vượt qua. Ví dụ, cơ chế Optimistic Rollups vẫn chưa đạt đến mức tối ưu, và tốc độ giao dịch của ZK-Rollups cũng chưa đáp ứng đủ nhu cầu hiện tại. Tuy vậy, những giải pháp này vẫn nhận được sự quan tâm của cộng đồng. Điều này cho thấy việc hoàn thiện Layer 2 là một quá trình dài.
Vấn đề thứ hai là sự di chuyển tài sản giữa các Layer 2, đặc biệt chỉ Layer 2 trên Ethereum, vẫn còn gặp nhiều hạn chế. Thời gian di chuyển tài sản và phí giao dịch vẫn là những thách thức chính.
Nếu không sử dụng Bridge, người dùng sẽ phải sử dụng Ethereum như một trạm trung chuyển tài sản, tuy nhiên điều này sẽ tốn nhiều thời gian và tiền bạc dù phí giao dịch Ethereum đã giảm một phần. Trong khi sử dụng các công cụ như Bridge hoặc các sản phẩm tương tự giúp giảm thời gian và chi phí, nhưng so với một giao dịch thông thường, vẫn có mức độ lớn.
Vấn đề này dẫn đến kết quả là dòng tiền từ Ethereum chỉ chuyển đến và từ Layer 2 của Ethereum, không di chuyển sang các Layer 2 khác do hạn chế thời gian và chi phí giao dịch. Điều này có thể dẫn đến sự suy thoái của một Layer 2 nếu hệ sinh thái của nó không còn hấp dẫn, gây ra vấn đề về thanh khoản và tiềm tàng biến mất. Nếu những tình huống như vậy xảy ra thường xuyên, cơ sở hạ tầng của DeFi sẽ chịu ảnh hưởng nghiêm trọng.
Các giải pháp của layer 2 là gì?
Mặc dù đã nhấn mạnh những điểm yếu đã được nêu trên, không thể phủ nhận rằng những giải pháp Layer 2 đã không ngừng nỗ lực và tiến bộ trong lĩnh vực công nghệ trong suốt thời gian vừa qua.
Ngoài việc giảm thiểu lượng phí gas tiêu tốn trong hệ sinh thái Ethereum, đặc biệt là với các giải pháp Rollups, Ethereum chuẩn bị cập nhật EIP-4844 trong tương lai gần. Dự kiến bản cập nhật này sẽ mang lại nhiều lợi ích cho cộng đồng người dùng. Cụ thể, việc sử dụng các giải pháp Rollups, kết hợp với EIP-4844, có thể giúp giảm thiểu đáng kể lượng phí gas cần trả trong quá trình thực hiện các giao dịch trên Ethereum.
Ngoài ra, điểm đáng chú ý là các giải pháp ZK-Rolups, một loại Rollup đặc biệt, đã đạt được thành tựu đáng kể trong việc giảm thiểu mức gas tiêu tốn. Theo các thông tin được công bố, giải pháp ZK-Rolups đã thể hiện khả năng vượt trội khi sử dụng mức gas thấp hơn đáng kể so với Layer-1 của Ethereum. Cụ thể, chúng đã giảm thiểu lượng gas sử dụng từ 40 đến 100 lần so với các giao dịch trên Layer-1 của Ethereum, giúp tối ưu hóa chi phí và hiệu quả của các hoạt động trên nền tảng.
Tóm lại, mặc dù có điểm yếu, nhưng những nỗ lực thay đổi và tiến bộ công nghệ của các giải pháp Layer 2 trong thời gian qua không thể phủ nhận. Sự kết hợp của các bản cập nhật và giải pháp như EIP-4844 và ZK-Rolups hứa hẹn giúp cải thiện trải nghiệm người dùng và giảm thiểu chi phí khi sử dụng Ethereum trong tương lai.
Nhìn chung, Layer 2 Blockchain đã đem đến những giải pháp đột phá trong việc giải quyết các vấn đề về scalability và chi phí giao dịch mà Blockchain đang đối mặt.
Nhờ sự kết hợp thông minh giữa Layer 1 và Layer 2, mạng Blockchain ngày càng mạnh mẽ và hấp dẫn hơn với những dự án lớn, cũng như số lượng lớn người dùng. Tuy vậy, Layer 2 Blockchain cũng không phải là giải pháp hoàn hảo, vẫn còn những thách thức cần được vượt qua để đảm bảo tính bảo mật và tính ổn định của hệ thống.
Với những lợi ích và tiềm năng hứa hẹn, Layer 2 Blockchain đã chứng tỏ mình là một bước tiến quan trọng trong lĩnh vực tiền điện tử và dần khẳng định vai trò của mình trong tương lai.
Hi vọng qua bài viết Layer 2 là gì, bạn đã có cái nhìn tổng quan về công nghệ này và sẽ tiếp tục quan tâm đến sự phát triển của Layer 2 và những tiến bộ trong lĩnh vực tiền điện tử. Hãy theo dõi iblockchain.vn để cập nhật thêm nhiều thông tin hữu ích về blockchain nhé!
